Eigenlijk was ik op mijn 17e al een mantelzorger al heb ik mij dat nooit echt gerealiseerd. Mijn vader werd plotseling ernstig ziek en als snel daarna bleek dat hij niet meer zou genezen. Mijn moeder wilde hem thuis verzorgen en omdat ik nog het enige kind was dat thuis woonde, zorgden we vooral samen voor hem. Drie maanden na de diagnose is hij overleden. Zes jaar later overkwam ons hetzelfde. Mijn oma begon geel te zien en bleek alvleesklierkanker te hebben. Zes weken daarna is zij overleden en in die zes weken hebben mijn familie en ik haar thuis kunnen verzorgen. Dit was in beide gevallen voor ons vanzelfsprekend waardoor ik mij nooit heb gerealiseerd dat wij een mantelzorger waren. Dat besef kwam later door mijn werk…
Wat is een mantelzorger eigenlijk?
Laat ik beginnen bij de definitie:
Mantelzorg is meer dan alledaagse zorg. Je bent mantelzorger als je iemand lange tijd onbetaald zorg geeft. Deze zorg is meer dan je normaal gesproken van elkaar kunt verwachten. Dankzij jouw zorg is minder of geen thuiszorg nodig.
In de intro vertelde ik al dat ik mij nooit had gerealiseerd dat ik ook een mantelzorger was. Dat besef kwam pas later. Ik werk bij een zorgorganisatie en maakte vorig jaar een mantelzorg magazine voor onze medewerkers die mantelzorger zijn. Een magazine met praktische tips en informatie én persoonlijke verhalen. Pas toen realiseerde ik mij dat ik al jong een mantelzorger was. Maar er zijn in Nederland ruim twee miljoen(!) mensen die mantelzorger zijn. En dat is mooi en heftig tegelijk. Zeker wanneer je een baan en een gezin hebt. Voor ik verder ga wil ik benadrukken dat het voor mij inmiddels heel wat jaren geleden is. Gelukkig is er nu veel meer aandacht voor mantelzorgers en is er online veel meer informatie te vinden. Ook kun je misschien aanspraak maken op een mantelzorg vergoeding van Zilveren Kruis.
Mantelzorger voor mijn vader
Toen de arts ons vertelde dat mijn vader niet lang meer te leven had, begon zij over een hospice. Mijn moeder wilde hier niets van weten en wilde dat mijn vader naar huis zou komen. We zouden hem thuis verzorgen. Dat deden we samen, met mijn zussen en voor de medische handelingen kwam de wijkverpleegkundige. Het was een heftige tijd, maar het kwam niet in ons op omdat anders te doen. Zijn bed stond in de woonkamer en we deden er alles aan om het voor hem draaglijk te houden terwijl hij heel snel achteruit ging.
Op een nacht was hij uit bed gegaan terwijl hij een katheter had. Deze had hij eruit getrokken, maar door de morfine had hij niet door wat hij deed. Hij bloedde hevig en het bloed zat echt overal, zelfs op de deur. Zelf was hij op de bank neergevallen en toen mijn moeder en ik naar hem toe gingen keek hij mij aan en wist hij in eerste instantie even niet wie ik was. We kregen hem niet alleen meer op bed dus moesten we de HAP bellen. Die nacht blijft mij voor altijd bij… Hoewel het verschrikkelijk was ben ik blij dat wij bij hem waren in plaats van vreemden. Uiteindelijk is mijn vader niet lang daarna ’s nachts overleden.
Mantelzorger voor mijn oma
Zes jaar later overkwam ons hetzelfde. Mijn oma zat met kerst nog lekker bij ons thuis. We vierden dat voor het eerst in ons huidige huis en waren net verhuisd. Op nieuwjaarsdag zag ze wel erg geel en zijn we met haar naar de HAP gegaan. Al snel bleek dat ze alvleesklierkanker had. We besloten toen hetzelfde als bij mijn vader: we zouden mijn oma thuis verzorgen. Ik had inmiddels wat ervaring in de zorg, mijn zus is verzorgende en ook mijn tante heeft een zorgachtergrond. Wij konden haar bijvoorbeeld douchen. Het voordeel was dat mijn moeder en stiefvader naast mijn oma woonden waardoor het verzorgen makkelijker werd.
We hebben een agenda in de keuken neergelegd en schreven daar de taken in en planden zo de zorg. De huisarts kwam regelmatig en we hebben haar in totaal zes weken thuis verzorgd. Dat ging heel gemoedelijk en gek genoeg was het ook gezellig.
Haar laatste avond riep ze iedereen één voor één bij zich en vertelde ze nog wat ze wilde zeggen. Wat ze tegen mij zei is persoonlijk, maar ze vroeg mij ook pen en papier te pakken, want ze wilde haar wensen doorgeven voor haar begrafenis. Ik denk daar nog vaak aan terug en vind het bijzonder dat ze mij dat toevertrouwde.
Mantelzorg combineren met je werk en gezin
Ik was in beide gevallen niet lang mantelzorger. Er zijn veel mensen die dit een veel langere periode doen en dat is heftig. Zeker wanneer je zelf ook werk en een gezin hebt. Ook hier is gelukkig steeds meer informatie over te vinden met veel bruikbare tips.
Mocht je zelf mantelzorger zijn, dan hoop ik dat je weet dat je er niet alleen voor staat en dat er veel informatie te vinden is. Wat jij doet is zo ontzettend mooi en knap! Vergeet alleen niet jezelf. Je kan pas goed voor een ander zorgen als je ook goed voor jezelf zorgt.
Bedankt voor het lezen en leuk dat je Mamablogger een bezoekje brengt! Mijn naam is Marisca. Ik ben getrouwd met Patrick en Moeder van Milan (okt. ’10) en Floris (okt. ’17). Niets is leuker dan schrijven over het moederschap en jullie te inspireren met budgettips, uittips, persoonlijke verhalen etc. Kortom, Mamablogger is het meest persoonlijke online magazine voor moeders.
Wat heftig wat je met je vader hebt meegemaakt. En inderdaad erg mooi en waardevol met je oma.
Zonder zielig te willen doen, zou ik het erg waarderen als er ook eens bij stil gestaan wordt, hoeveel mantelzorg er verricht wordt door ouders bij hun eigen kinderen. Autisme, ADHD, ADD, TOS etc etc. vragen heel veel. Naast ouder ben je ook hulpverlener en dat gaat 24 uur per dag door. Ik heb zelf 2 pubers met een diagnose en het is behoorlijk pittig, vooral omdat het niet stopt zeg maar. Ze wonen hier. Er is geen rooster dat je kan delen met anderen. Mijn oudste is nu 16 jaar en eindelijk kom ik heel langzaam weer een beetje aan de beurt.
Dit is geen kritiek naar jou. Het beeld van mantelzorgers wordt meestal gestoeld op (oude) zieke mensen. Wilde ik gewoon even een keer gezegd hebben.
Wat ontzettend mooi dat je zó voor je vader en voor oma hebt kunnen zorgen, Marisca, dat is zeker niet vanzelfsprekend..
Toen de opa van mijn man in juli te horen kreeg dat hij ongeneeslijk ziek was en de verwachte levensduur op drie maanden geschat werd, was het voor ons de enige oplossing om hem naar een hospice te brengen. Mijn schoonvader is enigst kind, hij en mijn man en schoonzusje (de twee kinderen) werken allemaal fulltime, ik ben de enige die parttime werkt, dus niemand had volledig kunnen zorgen voor hem, hij zou veel te veel uren alleen zijn geweest.. de eerste drie weken in het hospice was hij amper patiënt (schijnvertoning door de morfine) en heeft hij echt genoten van de overgang van de eenzaamheid van zijn appartement naar het hospice met de liefdevolle vrijwilligers die dag en nacht er waren.. de vierde week werd per dag moeilijker en hij vroeg of we z’n bed niet meer wilden verlaten. Ondanks ons werk hebben we toen de laatste dagen om de beurt dag en nacht naast hem gezeten en zoiets was haalbaar op de avond van zijn leven en voor het tijdsbestek van drie dagen.
Maar hen die dit op lange termijn doen en combineren met hun werk… ik heb er ontzaglijk veel bewondering voor en wat fijn dat je vanuit je werk hier aandacht aan mocht geven!